نامه ی احمد طالبی نژاد به مهران مدیری

آزموده را آزمودن خطاست

نامه ای به مهران مدیری

نویسنده: احمد طالبی نژاد

آقای مدیری عزیز، می دانید که من برای شما به عنوان یکی از آغازگران نمایش های طنز جدی در تلویزیون احترام قائلم و به رغم اینکه چند سالی است اصلافیلم و سریال های تلویزیون را نگاه نمی کنم، هرگاه برنامه ای از شما روی آنتن برود، توبه ام را می شکنم. شما و همراهان جوانتان در آن سال ها -اوایل دهه ١٣٧٠، که همه برنامه های شادی بخش این رسانه در تیپ هایی مثل «عبدلی» و «صبح جمعه با شما و استفاده از گویش های محلی به عنوان مضحکه» خلاصه می شد، توانستید آن فضا را بشکنید و با نمایش هایی که نشان از نوآوری و شناخت خوب از مقوله طنز و مطایبه همراه بود، فضای عبوس جامعه ایران پس از جنگ را متحول کنید و لبخندی واقعی بر لبان مردم بنشانید. سیر کار های شما را همیشه باجدیت دنبال کرده ام و اشاره می کنم به چند نقطه عطف از کارنامه شما ازجمله، نقطه چین، پاورچین، قهوه تلخ، شب های برره و فصل دوم «در حاشیه» که تا همین چند شب پیش ادامه داشت و این بار برخلاف فصل اولش که بسیار ناامید کننده بود، داشت به سوی کمال می رفت که نمی دانم چرا به صورت ناگهانی، قیچی اش کردید یا کردند؟ البته در کارنامه شما علاوه بر نمونه هایی که ذکرش رفت، چند ناکامی هم دیده می شود. ازجمله «ویلای من» و «عطسه» و یکی، دو نمونه دیگر که در حد و اندازه شما و گروهتان نبود. علاه بر این یک اشتباه نه چندان کوچک -شرکت در یک مهمانی کاملاسیاسی- هم باعث شد تا شان و شخصیت هنری شما نزد مردم مخدوش شود. هر چند برخی دیگر هم از این خطا ها مرتکب شدند و حالادارند با حرف های ساختگی و دیرهنگام، گناه این خطا را بر گردن دیگران می اندازند. باری، شما هنوز سقوط نکرده اید که آدم از آینده تان ناامید شود. هنوز هم به رغم همه اشتباه ها و خطا ها، ازجمله بهترین های این عرصه هستید. ولی نیاز به استراحت دارید و امیدوارم در آینده ای نه چندان دور، با همان قدرت و قوت پیشین، بازگردید. به عنوان یک دوستدار شما پیشنهاد می کنم مدتی به مرخصی بروید و با خودتان خلوت و کارنامه تان را مرور کنید. البته می دانم که بچه ها بزرگ می شوند و خرج زندگی بالامی رود. نمی دانم چند فرزند دارید و البته و خوشبختانه، جز نزدیکانتان اغلب مردم ازجمله بنده، درمورد زندگی خصوصی شما چیزی نمی دانیم و چه بهتر. اما اگر هم برج های زندگی تان بالارفته باشد، دلیل نمی شود که برای جبرانش تحت هر شرایطی و با حداقل ها کار کنید. شما با قهر معنی دارتان با تلویزیون در چند سال گذشته و استفاده از بازار خانگی، مخالفت خود را با کسانی که رسانه ملی را بدل به رسانه حزبی کردند، اعلام کردید. آن عرصه، محملی بود که مردم فارغ از ممیزی ها می توانستند محفل سرد خانوادگی شان را گرما ببخشند. مسیری که همچنان ادامه دارد و این شما بودید که دیگران را هم وادار کردید همراهی تان کنند. نمونه اش همین سریال «شهرزاد» که بنده هنوز ندیده ام ولی شنیده ام بازتاب خوبی نزد مردم داشته است. پس چه شد که توبه کردید و به رسانه ای برگشتید که با بیخ و بن سلیقه و محافظه کاری های مسئولانش آشنا بودید؟ آن هم با مجموعه ای نچسب و بی بنیاد به نام «در حاشیه» که جدا از حواشی به وجود آمده برای آن، هیچ امتیازی برای شما و گروهتان به همراه نداشت. چون واضح بود که تنها بر مبنای یک ایده شتاب زده دست به کار شده اید و این ایده قوام لازم را برای خلق نمایشی تکان دهنده از اوضاع بهداشت و درمان در این سال را نداشت و متاسفانه شکست خوردید. بخردانه بود اگر همان جا تمامش می کردید و می رفتید سراغ موضوعی دیگر. البته من از موضوع و مضمون «در حاشیه ٢» خوشم آمد و در عین ناامیدی می دیدم که حرکت شما چه از نظر متن و چه به لحاظ اجرا رو به پیشرفت دارد. بگذارید بگویم، کارگردانی شما در این مجموعه از دیگر ساخته هایتان یک سروگردن بالاتر بود. برخی این ویژگی را ناشی از عدم حضور خودتان در مقابل دوربین می دانند که البته کم وبیش درست هم هست. ولی به یاد داشته باشیم که در مجموعه های موفقتان که به آنها اشاره شد، خودتان هم بازی داشتید و اصلامردم اغلب شما را به عنوان یک بازیگر موفق نقش های طنز می شناسند. اما وقتی هیچ چیزی جای خودش نیست و همه چیز باری به هر جهت پیش می رود- مثل «در حاشیه ١»، شما هم به عنوان بازیگر، ناتوان جلوه می کنید. مهم ترین مشکل «در حاشیه ٢» استفاده از شیوه های سطحی بازیگری توام با لودگی توسط برخی بازیگرانتان بود. ازجمله مثلاعشوه های مشمئز کننده جواد رضویان که هنوز تفاوت بازی کردن با ادادرآوردن را نمی داند و یا فیگور تکراری و چندش آور مهران غفوریان برای نمایش تعجب یا حیرت زدگی با چپ وچوله کردن چشم ها که واقعا از شما و حتی از خود غفوریان که بازیگر خوبی است، بعید بود. درعوض سیامک انصاری که همیشه خوب بوده، این بار از خوب هم خوب تر بود. بازی استادانه او چه در قالب دکتر هومن و چه در نقش تیمور، می تواند الگویی باشد برای کسانی که هنوز تفاوت طنز و لودگی را نمی دانند. به هرحال، پخش این مجموعه ناگهان قطع شد و لابد حسابی شما را پکر کرده است. خواهش می کنم مدتی به مرخصی بروید و هنگامی که حالتان جا آمد، با کوله باری از تجربه های پشت سرتان به عرصه رقابت برگردید. مردم ایران شما را دوست دارند.

 روزنامه شرق ، شماره 2521 به تاریخ 26/11/94، صفحه 9 (هنر)